لزوم شناخت معروف و منکر
کسی که به امر به معروف ونهی از منکر می پردازد، دو گونه آگاهی لازم دارد:
الف) شناخت معروف ومنکر؛ وی باید بداند چه فعلی واجب یا مستحب است، و چه فعلی حرام یا مکروه است.
ب)شناخت رفتار کسی که می خواهد او را امر به معروف یا نهی از منکر کند؛ یعنی باید بداند آنچه را دیگری ترک کرده معروف است؛ تا امر به معروف بر او لازم باشد، ونیز باید بداند آنچه را دیگری مرتکب شده منکر است، تا نهی ازمنکر بر او لازم باشد.
امام صادق (علیه السلام) فرمودند:
«إِنَّما هُوَ عَلَی القَویِّ المُطاعِ العالِمِ بِالمَرُوفِ مِنَ المُنکَرِ»
« امر به معروف ونهی از منکر تنها بر افراد توانمندی واجب است که علم به تشخیص معروف از منکر را دارندو مورد اطاعت قرار می گیرند.»[1]
از طرف دیگر آنان که عمل خلافی را مرتکب می شوند، سه گروه هستند:
1- گروهی با علم وآگاهی، به ترک معروف یا انجام منکر اقدام می کنند، به عنوان مثال با این که می داند، نماز واجب است، این وظیفه را انجام نمی دهد. امر به معروف ونهی از منکر این گروه واجب است.
2 – گروهی که اطلاع از حکم الهی ندارند وبدین جهت گناه می کنند، مثل کسی که از روی بی اطلاعی از وجوب نماز آیات، آن را ترک کرده است. امر به معروف ونهی از منکر این گروه نیز لازم است. البته بهتر است که ابتدا او را ارشاد کند، واگر دید بر ترک آن عبادت اصرار دارد، امر ونهی نماید.
3- گروهی که حکم الهی را می دانند، ولی به گناه بودن مورد خاصی که به آن اشتغال دادند، توجه ندارند، مثل این که می داند؛ گوشت مردار را نباید خورد، ولی چون از مردار بودن این گوشت بی خبر است آن را می خورد یا این که می داند نماز واجب است، ولی به واسطه ی غفلت یا فراموشی، نماز را ترک کرده است. در اینجا امر به معروف ونهی از منکر لازم نیست، چه این که رفع غفلت وفراموشی نیز واجب نیست.
امر کننده به معروف ونهی کننده از منکر باید علاوه بر شناخت معروف ومنکر شرایط امر به معروف ونهی از منکر، موارد وجوب وعدم وجوب، جواز وعدم جواز آن را نیز یاد بگیرد، تا مبادا به واسطه ی نادانی، در امر به معروف ونهی از منکر، خود مرتکب خلافی شود.[2]
1- روح الله موسوی خمینی ، تحریر الوسیله ، ج 2 ، ص 291
DefSemiHidden="true” DefQFormat="false” DefPriority="99″
LatentStyleCount="267″>
نوشته: زهرا حیدریان