شيطان كيست
درباره شيطان سخن زياد گفته شده اما حق مطلب اين است كه شيطان داراي خلقتي خاص نيست و وجودي مستقل مانند ابليس ندارد ، از اين رو هر جا سخن از خلقت خاص شده منظور ابليس است . در اينكه شيطان اسم خاص است يا اسم جنس يا وصف ، نظرها مختلف است اما اكثر محققان آن را وصف يا اسم جنس “اسم عام ” ميدانند . قرآن مجيد هواهاي نفساني را كه برخلاف مسير ارتقاء انسان و ضد مصالح جهان حركت ميكنند شيطان ناميده و ذات انسان را كه تابع او شده ” نفس اماره به سوء” ميخواند . بنابراين از آنجايي كه ذات انسان دريافت كننده محصولات و آثار هواهاي وهمي نفس اماره به سوء ميباشد مصداق شيطان خواهد شد . از اين رو كتاب الهي گاه جامع شهوت و غضب را ، هر گاه بيجا عمل نمايد ، شيطان ناميده و گاه خود آن انساني را كه چنين عمل كرده شيطان مينامند .[1] علامه طباطبايي در اين باره ميفرمايند : ” شيطان مفهوم وسيعي دارد كه مي توان آن را مورد هر موجود طغيانگر و هر قدرت بدكار و فتنه انگيز به كار برد . شيطان مظهر فريب و اغواء و عامل فساد و انحراف انسان است . هر تبهكاري شيطان است به همين جهت در قرآن به هر بدكاري شيطان اطلاق شده است “.[2]
ايشان در جاي ديگر مي فرمايند :” شكي نيست كه اين اوهام و افكاري كه از آنها به نام وسوسه شيطان نام برده مي شود ، افكاري هستند كه از درون خود انسان سرچشمه گرفته و در نفس او هستند . آدمي هرگز نمي انديشد كه اين افكار از تلقيات موجود ديگر يا معلول علت و سببي خارج از وجود او باشد ، چنانكه در ساير افكارش « غير از افكار شيطاني » هم هرگز چنين پنداري ندارد و همه اوهام و افكار خود را ناشي از نفسش ميداند".[3]
به هر حال در قرآن كريم و لسان ائمه هدي “عليهم السلام “لفظ شيطان مانند اسم عام و اسم جنس براي هر موجود پليد و مخفي و مضر استعمال شده است اعم از اينكه آن موجود پليد و مخفي از انظار از جن باشد مانند ابليس يا از انس باشد يا از ساير جنبنده هاي موذي و موجودات ذره بيني كه موجب بيماري مي گردند مانندميكروب . [4]
پيامبر اكرم (ص) مي فرمايند :((دستمال گوشتي و يا ظرفي كه به گوشت آلوده شده است در خانه نگه نداريد ،بدرستيكه آن آرامگاه شيطان است )) .[5]
وازآنجاكه در جاهاي ترك دار و شكسته هرجسمي ميكروب بيشترجمع ميشود حضرت علي (ع)
مي فرمايند: ((از قسمت شكسته و طرف دستگيره ظرف آب نخوريدزيرا شيطان بر روي دستگيره و قسمت شكسته ظرف مي نشيند )).[6]
ميكروبها وقتي روي جسمي بنشينند از آنها سمي به نام توكسين ترشح مي شود . از ميكروبهاي زنده اگزوتوكسين واز ميكروبهاي مرده آندوتوكسين خارج شدهروي جسم نشسته ،پخش مي شوند و باعث مسموم شدن آن جسم مي گردند . در حقيقت مي توان گفت كه اين مواد بزاق ميكروبي هستند كه ميكروبها براي هضم طعمه از آ نها استفاده مي كنند .
در چهارده قرن پيش اين سم مترشحه از ميكروب توسط دستوراتي از ائمه(عليهم السلام)بيان شده اسـت ولي عـلم جديد زماني بيـش نيـست كه ميـكروبها را شناخته است . بسياري از دانشمندان فكر مي كنند مي توان با نابودي آنها به عمر جاودانه اي دست پيدا كرد ،به همين خاطر به تصفيه آب و غذا و … پرداختندامّا اين عمل نتيجه صد در صدي نداردمثلاًنمي توان هوا را كاملاًاز ميكروب پاك كرد.[7]
[1] - شيخ علي اصغر ملك احمدي ، شيطان كيست ؟ كجاست و چه ميكند ، ص 18