حوزه خدیجه کبری ( سلام الله عليها ) اصفهان

شفاعت گسترده‌ شفیعه روز محشر

در میان زنان و طبقه بانوان كسانى هستند كه داراى مقام والاى شفاعتند؛ دو شخصیّت بى‏نظیرِ فاطمه نام، یكى حضرت صدّیقه طاهره، فاطمه ‏زهرا صلوات‏اللَّه‏ و دیگرى كریمه اهل بیت و دختر حضرت ‏موسى بن جعفر علیه‏السّلام، حضرت فاطمه‏ معصومه علیهاالسّلام است

پیروان مكتب تشیّع و خاندان پیغمبر علیهم‏السّلام با اتكاى به آیات كریمه قرآنى و روایات شریفه، موضوع شفاعت را حتمى دانسته و بدان اعتقاد قلبى دارند. در روز قیامت شفیعان متعددند و در رأس همه، رسول خدا، پیامبر خاتم صَلّى‏اللَّه‏عَلَیْهِ‏ وَ آلِه‏ مى‏باشند. و همچنین در میان زنان و طبقه بانوان كسانى هستند كه داراى مقام والاى شفاعتند؛ دو شخصیّت بى‏نظیرِ فاطمه نام، یكى حضرت صدّیقه طاهره، فاطمه‏زهرا صلوات‏اللَّه‏ و دیگرى كریمه اهل بیت و دختر حضرت‏موسى بن جعفر علیه‏السّلام، حضرت فاطمه‏معصومه علیهاالسّلام است.

در روز قیامت بالاترین جایگاه شفاعت از آنِ رسول اكرم(صلی الله علیه و آله) می باشد كه قرآن كریم از آن به:"مقام محمود” تعبیر نموده(1)و منطق وحی گستردگی و وسعت آن را با آیت جلیله‌(وُلَسُوًفُ یْعًطیكُ رُبْكُ فَتَرًضی)(2)نوید داده است.

بعد از رسول مكرم دو تن از خاندان آن حضرت شفاعت گسترده ای دارند كه بسیار وسیع و جهان شمول است و می تواند همه اهل محشر را فراگیرد:

1ـ خاتون محشر حضرت فاطمه زهرا(علیها السلام)

2ـ شفعیه‌ روز جزا فاطمه‌ معصومه(علیها السلام)

در مورد شفاعت گسترده حضرت زهرا(علیها السلام) همین بس كه شفاعت‎ْ مهریه‌ حضرت زهراست و به هنگام ازدواج آن حضرت، جبرئیل امین طاقه ابریشمی از جانب پروردگار آورد كه در روی آن نوشته بود:"خداوند مهریه فاطمه‌ زهرا را شفاعت گنهكاران از امت محمد(صلی الله علیه و آله) قرار داد".

حضرت زهرای مرضیه به هنگام شهادت، وصیت فرمود كه این قطعه حریر را در كفن او قرار دهند، و فرمود:

“چون روز قیامت محشور شوم این سند شفاعت را به دست می گیرم و برای گنهكاران از امت پدرم شفاعت می كنم".

این حدیث را احمد بن یوسف دمشقی قرمانی، متوفای 1019 هـ . از طریق اهل سنت روایت كرده است.(3)

از طریق اهل بیت(علیهم السلام) روایت فراوانی داریم كه بهشت و شفاعتْ جزء مهریه حضرت زهرا(علیهاالسلام) می باشد.(4)

بعد از صدیقه طاهره(صلی الله علیه و آله) از جهت گستردگی شفاعت هیچ كس، و حداقل: هیچ بانوئی، به شفعیه‌ محشر حضرت معصومه دخت موسی بن جعفر(علیه السلام) نمی رسد

راجع به ایشان بعضى از روایات كه از خاندان پیغمبر نقل شده، صریح در این معنا است. چنانكه سید عالم شهید مرحوم قاضى نوراللَّه شوشترى رضوان‏اللَّه‏علیه نقل فرموده است كه حضرت امام جعفر صادق علیه‏السّلام فرمودند: “آگاه باشید كه براى خدا حرمى است و آن مكّه است و براى رسول خدا صَلّى‏اللَّه‏ عَلَیْهِ‏ وَ آلِه‏ حرمى است و آن مدینه است. آگاه باشید كه براى امیرالمؤمنین علیه‏السّلام حرمى است و آن كوفه است. آگاه باشید كه حرم من و حرم فرزندان من، بعد از من، قم است. آگاه باشید كه قم كوفه كوچكى است. آگاه باشید كه براى‏بهشت هشت‏در است كه سه‏تاى آن به ‏سوى‏قم مفتوح‏مى‏باشد.”

بعد فرمودند:

“در سرزمین قم، زنى از فرزندان من كه نام او فاطمه و دختر موسى بن جعفر است از دنیا خواهد رفت و شیعیان من همگى به بركت شفاعت او داخل بهشت خواند گردید. “(5)

و در فرازی از زیارتنامه اش می خوانیم.

“یا فاطِمُهُ اشْفَعی لی فِی الْجُنُهِ":

“ای فاطمه ـ معصومه ـ‌ در بهشت برای ما شفاعت كن".

و در بخش زیارتنامه حضرت گفتیم كه این زیارتنامه از امام رضا(علیه السلام) رسیده است.(6)

در زمینه ی شفاعت گسترده‌ شفیعه روز محشر، داستان بسیار جالبی است كه 125 سال پیش از این واقع شده، و ما آن را از طریق آیت الله ناصری نقل می كنیم:

حضرت آیت الله حاج شیخ محمد ناصری دولت آبادی كه در دولت آباد اصفهان خدمات برجسته ای دارند و دلهای مشتاقان را به طرف حضرت صاحب الزمان ـ عجل الله تعالی فرجه الشریف ـ‌ سوق می دهند، از پدر بزرگوارشان مرحوم آیت الله حاج شیخ محمد باقر ناصری، متوفای 1407هـ‌ . نقل فرمودند كه در ایام اقامتشان در نجف اشرف، در جلسه ای كه در منزلشان برگزار بود، بر فراز منبر داستان جالبی را در رابطه با حضرت معصومه(علیها السلام) به شرح زیر بیان فرمودند:

در سال 1295 هـ‌ . در اطراف قم قحطی و خشكسالی شدیدی پدید آمد، اغنام و احشام در اثر كمبود علوفه در معرض تلف قرار گرفتند.

اهالی آن منطقه چهل نفر از افراد متدین و شایسته را انتخاب كردند و به قم فرستادند، تا در صحن مطهر حضرت معصومه(علیها السلام) به بست بنشینند،‌ تا شاید از عنایات آن كریمه‌ اهلبیت خداوند متعال باران بفرستد و منطقه را از خطر خشكسالی نجات دهد.

سه شبانه روز آن گروه چهل نفری در حرم مطهر خاتون دو سرا به بست می نشینند، شب سوم یكی از آن چهل نفر مرحوم میرزا ابوالقاسم قمی را خواب می بیند.

میرزای قمی در عالم رؤیا به او می فرماید:"چرا در اینجا به بست نشسته اید؟” او می گوید: مدتی است در محل ما باران نیامده، اغنام و احشام در معرض تلف قرار گرفته اند.

میرزا می فرمایند:"برای همین".

می گوید: بلی.

مرحوم میرزا می فرماید: “این كه چیزی نیست، این مقدار از دست ما نیز ساخته است، هنگامی كه شما حوائج این طوری داشتید به ما مراجعه كنید، ولی هنگامی كه شفاعتِ عالَم را خواستید، در آن هنگام دست توسل به طرف این شفیعه‌ روز جزا دراز كنید“.(7)

این رؤیای صادقه مؤید است با حدیث امام صادق(علیه السلام) كه می فرماید:

“همه‌ شیعیان ما با شفاعت آن حضرت وارد بهشت می شوند".(8)

مؤید دیگر این خواب، رؤیای صادقه ی دیگری است كه مربوط است به خاتمه‌ محدثین، مرحوم حاج شیخ عباس قمی ـ رضوان الله علیه ـ‌ متوفای 1359 هـ‌ .

محدث قمی این خواب را شخصاً در عالم رؤیا دیده اند و آن را بر فراز منبر نقل كرده اند.

یكی از افرادی كه در پای منبر حضور داشته و آن را بدون واسطه از محدث قمی شنیده، یكی از تجار مورد اعتماد قم به نام آقای صابری بوده، كه به رحمت خدا واصل شده است.

دوست دانشمندم حجة‌ الاسلام و المسلمین آقای حاج شیخ جعفر توسلی، كه از فضلای شایسته و مهذب حوزه‌ علمیه است آن را بدون واسطه از مرحوم صابری شنیده است.

آقای توسلی از مرحوم صابری روایت می كند كه روزی مرحوم حاج شیخ عباس قمی در تیمچه بزرگ قم، به مناسبت ایام فاطمیه منبر رفته بود، بر فراز منبر فرمود: شبی میرزای قمی ـ‌ صاحب قوانین ـ‌ را در عالم رؤیا دیدم از محضر مقدسشان سئوال كردم:

“آیا شفاعت اهل قم به دست حضرت معصومه(علیهاالسلام) می باشد".

با قیافه اعجاب آمیزی به طرف من نگاه كرد و فرمود:

“شفاعت اهل قم با من است، شفاعتِ عالَم با حضرت معصومه(علیهاالسلام) می باشد".

این رؤیای صادقه نیز مؤید است با احادیث فراوانی كه در مورد شفاعتِ عالِم رسیده(9) و حدیث امام صادق(علیه السلام) كه زمینه ی شفاعتِ گسترده و جهان شمولِ این شفیعه‌ روز جزا را بیان فرموده است.

بنابراین اگر در زیارت ایشان مى‏خوانیم: یا فاطِمَةُ اشْفَعى لى فِى الْجَنَّةِ و درخواست شفاعت از آن خزینه رحمت الهى مى‏كنیم، تقاضایى بجا است كه او صاحب شفاعت كبرى و تامّه است و دامنه شفاعتش آن قدر گسترده و وسیع است كه به هر كسى كه در زیر لواى مقدّس تشیّع باشد خواهد رسید.

پی نوشت ها:

1. حیات الست، شیخ مهدی منصروی، متوفای 1406 هـ . چاپ 1380 هـ . قم.

2. الحیاه السیاسیه‌ للامام الرضا، جعفر مرتضی عاملی، چاپ 1416 هـ . قم.

3. خاتمه‌ مستدرك، میرزا حسین نوری، متوفای 1320 هـ . چاپ سنگی.

4. خاطرات زندگی مرحوم آیه الله بروجردی، سید محمد حسین علویم بروجردی، چاپ 1340 ش. تهران. 

5.قاضى نوراللَّه شوشترى، مجالس المؤمنین، ج 1، ص 83

6. الخرائج و الجرائح، قطب الدین راوندی، متوفای 573 هـ‌ . چاپ 1409 هـ . قم.

7. خصال، شیخ صدوق، متوفای 381 هـ . چاپ 1362 ش. قم.

8. خلاصه، علامه حلی، متوفای 726 هـ .

9. دائره المعارف الشیعه، حسن امین، هـ . بیروت.

فرآوری: علی نورگستر

بخش عترت و سیره تبیان