آداب دست دادن
دست دادن نیز ، همچون سلام کردن ، ادب و آدابی دارد . یکی از آن ها پیوستگی و تکرار است . در یک سفر و همراهی و دیدار ، حتی چندبار دست دادن نیز مطلوب است .
یکی از آداب دست دادن ، فشردن دست یکدیگر می باشد . جابر بن عبدالله انصاری می گوید : یک روز به دیدار پیامبر(صلي الله عليه و آله وسلم) رفتم و به خدمت آن حضرت سلام عرض کردم و دست در دست پیامبرr نهادم . موقعی که دست من در دست آن حضرت بود پیامبر (صلي الله عليه و آله وسلم) دست مرا فشار داد و فرمود : « هرگاه مؤمن دست برادر خود را بفشارد مثل این است که دست او را بوسیده است .[1] »
اگر واقعاً قبول داریم که پیامبر اکرم(صلي الله عليه و آله وسلم) الگوی ما در همه شئون زندگی است باید دست دادن او هم برای ما سرمشق باشد ، چرا بعضی از ما این قدر سرد و بی روح دست می دهیم ، چرا دوستان و رفقای خود را از نعمت محبت و صفا محروم می سازیم ، چرا باید بعضی آن چنان بی تفاوت و سرد دست بدهند که انسان از این که با آنان دست داده است پشیمان بشود .
آری همه ی ما باید چون پیامبر اکرم(صلي الله عليه و آله وسلم) هنگام دست دادن آن چنان پراحساس باشیم که طرف مقابل از محبت ما بهره برد و بازتاب آن نیز به خودمان برگردد ، چرا اگر به دیگران محبت نمودیم و به آنان احترام کردیم خود نیز محبت و احترام می بینیم .
بیایید بپاخیزیم و عهد کنیم که دیگر این قدر بی احساس دست ندهیم . باور کنید همین دستور ساده چه تحول روانی مثبت می تواند در جامعه ایجاد کند و ما را در مقابل سرطان بی تفاوتی واکسینه کند و در پرتوی همین دستور به آن جا برسیم که همواره در جای جای جامعه گرمای محبت احساس شود .
آری بیایید این یخ بی تفاوتی را در گـرمی فشار دست های خود آب کنیم و اجازه دهیم تا در فضای هر دست دادن ما جوانه های محبت بروید .
البته در پایان تذکر این نکته را ضروری می دانم که فشار دادن دست دیگران نباید از حد متعارف زیادتر باشد ، خصوصاً افرادی که انگشتر به دست می کنند باید موظف باشند که مبادا باعث ایجاد ناراحتی برای دوست خود شوند .
مهم این است که ما هنگام دست دادن با خونسردی و بی تفاوتی دست ندهیم و دست خود را مانند تکه گوشتی بی جان در دست دیگران قرار ندهیم .[2]
یکی دیگر از آداب دست دادن ، دست دادن گره ای است .
در زبان عربی هنگامی که انگشتان یک دست در میان انگشتان دست دیگر قرار بگیرد از واژه ی « تشبیک » استفاده می کنند که در اینجا از آن به دست دادن گره ای تعبیر کرده ایم .
اما نحوه ی دست دادن گره ای به این صورت است که قبل از دست دادن ، تمام انگشتان دست راست خود را باز کنید و پس از آن طرف مقابل هم انگشتانش را از هم فاصله داد ، انگشتان خود را میان انگشتان طرف مقابل قرار دهید و محکم دست خود را به دست او گره بزنید .
شاید بتوان دست دادن گره ای را دست دادن پنج ستاره نامید ، چرا که پنج انگشت شما در دست طرف مقابلتان گره می خورد و همچون ستارگانی در آسمان صمیمیت نورافشانی می کند .[3]
امام باقر) ع )می فرماید : « هرگاه مسلمانی برادر خود را ملاقات کند و با او دست دهد و انگشتان خود را در بین انگشتان او قرار دهد ، گناهان آن ها می ریزد ، چنان که برگ درختان در فصل سرما می ریزد .[4] »
به راستی اگر همه ی ما عادت کنیم که این گونه دست بدهیم ، همواره موجی از صمیمیت مهمان دل های ما می شود و گناهان ما فوج فوج بخشیده می شود و چقدر به خدا نزدیک می شویم و انصافاً دست دادن گره ای ، سبزترین روش نزدیکی دل ها به هم است .[5]
12 نکته درباره چگونه دست دادن :
1- برای تفهیم پیام همدلی باید دقت کنید که دست طرف مقابل خود را به اندازه ای که او دست شما را فشار می دهد فشار دهید و هرچه دست طرف مقابل را محکم تر بفشارید به همان اندازه بیشتر می توانید بر او تسلط پیدا کنید و به این وسیله می توانید عشق و محبت قلب خود را به او ارسال کنید . ضمناً از دید روانشناسان این نوع دست دادن ، نشانه اعتماد به نفس می باشد .
2- سعی کنید مدت زمان دست دادن شما از 5 ثانیه کمتر نباشد ، زیرا اگر مدت دست دادن شما کوتاه باشد دست شما نمی تواند اشتیاق و محبت شما را به قلب مخاطب مخابره کند .
3- در اولین برخورد نباید دست دادن شما زیاد طولانی باشد و بیش از 5 ثانیه طول بکشد ، زیرا اگر دست دادن شما در برخـورد اول زیاد طول بکشـد ، شمـا دسـت مخاطب خود را زیاد در دست نگه دارید طرف مقابل شما احساس می کند که در دام افتاده است .
4- هرگز به صورت سست و بی حال دست ندهید که این وضعیت فوراً پیام بی تفاوتی را به قلب مخاطب مخابره می کند .
5- اگر می خواهید پیام ارسالی تان به نحوی بیانگر این باشد که شما مشتاق هستید تا ارتباط خود را با طرف مقـابـل محکم تر کنید ، دودستـی دسـت بـدهیـد ؛ یعنـی دست طرف مقابل را میان دو دست خود قرار دهید . البته باید توجه کنید که در برخورد اولیه از این نحوه دست دادن استفاده نکنید ، بلکه این نوع دست دادن را برای دوستان صمیمی خود بگذارید .
6- از دست دادن نوک انگشتی استفاده نکنید ، یعنی هنگام دست دادن مواظب باشید که تمام
دست مخاطب را در دست بگیرید ، متأسفانه بعضی افراد هنگام دست دادن عجله می کنند و فقط انگشتان طرف مقابل خود را در دست می گیرند . این نوع دست دادن ، پیام بی تفاوتی را به مخاطب مخابره می کند . ضمن اینکه از دید روانشنـاسان ایـن نوع دست دادن ، نشانه ی عدم اعتماد به نفس می باشد .
7- سعی کنید هنگام دست دادن حتماً پرده ی میان انگشتان شما با دست طرف مقابل ، تماس برقرار کند تا دست دادن شما مملو از عاطفه باشد .
8- توجه داشته باشید که اگر کف دست شما زیاد عرق می کند حتماً در ملاقات مهم ، قبل ازدست دادن ، آن را خشک کنید ، چرا که دست عرق کرده نشان دهنده ی دلهره و نوعی هیجان غیرعادی است . مضافاً این که احساس تنفر را در طرف مقابل ایجاد می کند .
9- هنگام دست دادن سعی کنید فشار ضعیفی هم به استخوان پشت دست طرف مقابل وارد کنید .
10- سعی کنید هنگام دست دادن ، فاصله شمـا با طرف مقابل زیاد نباشد . کسانی که موقع دست دادن دورتر می ایستند و به جای اینکه قدمی به جلو بردارند در جای خود می ایستند و از دور دست می دهند ، خودخواه و بی ادب جلوه می کنند .
11- هنگام دست دادن ، ارتباط چشمی برقرار کنید و مستقیماً به چشم طرف مقابل خود نگاه کنید و تبسم را فراموش نکنید . بکوشید هنگام دست دادن مقداری بدن خود را به سمت جلو متمایل کنید .
12- سعی کنید همواره در دست دادن ، پیش قدم باشید و آخرین نفری باشید که دست خود رامی کشید .[6]