ارزش صداقت در دوستي
در رفاقت اسلامي « صداقت » لازم است . كسي كه در « دوستي » صادق باشد ، به مقتضيات دوستي پاي بند است و ايثار و فداكاري ، گذشت نسبت به خطاها ، تحمل تنديها و جفاها ، همكاري درگرفتاري ها و نيازمندي ها ، همدردي در مشكلات و غم ها خواهد داشت ؛ [1] يعني اين اظهار محبّت ها و گرم گرفتن ها بايد ريشه دار باشد و از صميم قلب برخيزد ، اسلام در همه چيز « راستي » مي خواهد ، « راستي » در سخن ، راستي در عمل ، راستي در فكر ، راستي در اظهار عواطف و مهر ورزيدن و
…>
بنابراين اگر اظهار دوستي و رفاقت سطحي و مزدورانه باشد ، در واقع پوششي براي خيانت و آزار ، يا دامي براي نيرنگ و سوء استفاده است ، در اين صورت اين « نفاق » است ، نفاق نكوهيده ، كه به شدت مورد انتقاد اسلام است . [2] دروغ و نفاق ، در از هم پاشيدگي و بدبيني و تيره شدن روابط انسان ها ، اثر غير قابل انكاري دارد چنان كه در روايات اسلامي نيز سفارش هاي فراواني شده است كه با كساني روابط دوستي و معاشرت برقرار كنيد كه راست گو و درست كردار ، و در ظاهر و باطن يكي باشند و از رفاقت و هم نشيني با دروغ گويان و بدرفتاران منع شده است كه به دو نمونه اشاره مي كنيم .
الف : امام صادق – عليه السلام – فرمودند : « دوستي حدود و شرايطي دارد و هر كس اين خصوصيات در او است او را دوست كامل و واقعي بدان :
1- بايد ظاهر و باطنش با تو يكي باشد .
2- آبروي تو را مانند آبروي خود و ننگ تو را مانند ننگ خود بداند .
3- مال و رياست (اگر به دست آورد) او را در دوستي تو تغيير ندهد .
4- آنچه خوبي از دستش برآيد در حق تو كوتاهي نكند .
5- در سختي ها و گرفتاري ها تو را رها ننمايد (بلكه بايد كمك كند) [3]
ب : حضرت اميرالمومنين – عليه السلام - فرمودند : « ينبغي للرّجل المسلم أن يجتنب مواخاه الكذّاب فانّه يكذب حتّي يجيء بالصّدق فلا يصدّق [4] ؛ براي مسلمان خوب است كه با مرد دروغ گو ، دوستي و رفاقت نكند ، چون چنين فردي آن قدر دروغ مي گويد كه كلام راست او هم مورد قبول واقع نمي گردد . »
كلمات او مورد اعتماد و اطمينان نيست . بي جهت و بدون تحقيق سخن مي گويد و باعث ناراحتي قلب و فكر تو مي شود . متعهد مي شود كه اسرار تو را فاش نكند ولي دروغ مي گويد . مانند سراب تو را مي فريبد ، خوب را در نظرت زشت و زشت را در نظرت زيبا جلوه مي دهد . در هر صورت چنين كسي شايستة مجالست و رفاقت نيست . زيرا رفاقت و دوستي با او ، علاوه بر آن كه دوامي ندارد ، آخرالامر به بغض و عداوت منتهي مي شود . [5]
[1] جواد ، محدثي ، اخلاق معاشرت 21 : صداقت ، نشريه پيام زن ، ص 1 .
[2] خودسازي يا نظام اخلاق اسلامي ، دانشكدة افسري ، ص 75 .
[3] شيخ صدوق ، خصال ، ج 1 ، ص 251 .
[4] محمدباقر ، مجلسي ، بحارالانوار ، ج 69 ، ص 250 ، حديث 17 .
[5] حسن ، ابطحي ، اتحاد و دوستي ، ص 180 .
DefSemiHidden="true” DefQFormat="false” DefPriority="99″
LatentStyleCount="267″>
UnhideWhenUsed="false” QFormat="true” Name="heading 1″/>
نوشته : طیبه محقق