انواع غيبت
1 غيبت شخصيتي :
در اين فرض امام زمان (عج) از نظر شخصيتي بر ما مخفي است . يعني آن حضرت به طور عادي زندگي مي كند و مردم كوچه و بازار او را ملاقات كرده و با او نشست و برخاست و معاشرت مي كنند و حضرت با مردم همدم و هم صحبت مي شود ولي مردم شناخت و معرفت به اينكه اين شخص امام زمان است ندارند . حكمت الهي چنين اقتضا كرده كه حضرت با ناشناس ماندن ، از خطرات احتمالي ستمگران و ظالمان در امان بماند تا ذخيره اي براي روز مبادا باشد .
رواياتي بر اين نظريه دلالت مي كند ، امام صادق (ع)مي فرمايند : در صاحب اين امر (حضرت مهدي) سنت هايي از پيامبران است … و سنتي كه از يوسف (ع) دارد ، مستور بودن است ، خداوند بين او و مردم حجابي قرار مي دهد ،بطوري كه او را مي بينند ولي نمي شناسند ( 1 ) .
>
2 غيبت شخصي به دليل نامرئي بودن امام زمان(عج) :
به اين معني كه امام روي زمين است و اينجا زندگي مي كند و به جاهاي مختلف مي رود و از احوالات و رفتار شيعيان مطلع مي شود و آنها را مورد عنايت و لطف خود قرار مي دهد ،ولي هيچ كس وجود حضرت را با چشمان ظاهري نمي بيند چنانكه حضرت خضر چنين است . امام رضا (ع) فرموده : خضر (ع) آب حيات نوشيده ، تا نفخ صور زنده است ، او به نزد ما مي آيد و سلام مي دهد ، ما صداي او را مي شنويم … و در هر سال در مراسم حج حاضر است ولي ديده نمي شود (2 ) .
3 غيبت شخصي به دليل تصرف در چشمان مردم :
در اين فرض ، ناپيدايي حضرت مهدي(عج) به خاطر دخل و تصرف ايشان در چشمان مردم است . در اين مورد نيز نياز به اعجاز و قدرت الهي است تا در حين حضور امام در ميان مردم ،حضورشان در اجتماعات و تجمعات ديده نشود . در قرآن كريم و روايات به مواردي اشاره شده كه با معجزه الهي ، افرادي نمي توانستند يك موجود قابل ديدن را مشاهده نمايند (3 ) . « پيش روي آنان سدي قرار داديم و در پشت سرشان سدي و چشمانشان را پوشانده ايم لذا نمي بينند » (4 ) .
1- 1.مركز مطالعات و پژوهش هاي فرهنگي حوزه علميه قم ، معارف مهدوي ، 1385 ، ص 97 .
2- 2.همان ، ص 97 .
3- 3.همان ، ص 98 .
4- 4.قرآن ، ترجمه مهدي الهي قمشه اي ، قم ، الهادي ، يس / 9 .
نوشته: اكرم ستاري خواه