حوزه خدیجه کبری ( سلام الله عليها ) اصفهان

1- غفلت از مرگ

از دیدگاه اهل بیت علیهم السلام هشدارها و تنبیهات سودمندی در غفلت از مرگ وارد شده است . به امید آنکه سبب تنبهمان شود و از خواب گران غفلت برخیزیم و کمی به خود آییم .

امیرالمومنین علی u می فرمایند :

« بپرهیزید از غفلت و فریب خوردن به مهلت ، پس به درستی که غفلت فاسد می کند کردارها را و اجل ها می برند امیدها را .»[1]

یعنی بپرهیزد از اینکه غافل و بی خبر باشی از خود و به آنچه صلاح حال دنیا و آخرت تو در آن باشد نپردازی … کسی که از خود غافل و بی خبر باشد و در پی اصلاح خود نباشد اعمال او فاسد و تباه است و کاری نکند که به کار او آید . پس فریب نخور به اینکه مهلت هست و بعد از این به احوال خود خواهم پرداخت ، برای اینکه اجل ها قطع می کنند امیدها را یعنی اجل هرکسی و رسیدن وقت مرگ او قطع می کند امیدهای او را و ظاهر است که وقت آن معلوم ، نیست و اینکه احتمال این است که لحظه ی دیگر در رسد و امید تدارکی نماند.

 2- تأخیر و تسویف

بی شک تأخیر در کارها و عقب انداختن فرصت ها را می توان یکی از موجبات تضییع وقت

دانست . چنانچه در روایات نیز نهی شده است .

امام علی u می فرمایند :

« هرکه فرصت مناسبی را از دست دهد باید مطمئن باشد که آن وقت دیگر به دست نمی آید.»[2] مراد منع از تأخیر فرصت است یعنی فرصتی که از دست رفت دیگر بدست نمی آید.

3- بیکاری

یکی از عوامل تباه کننده ی عمر ، بی کاری و بطالت است که اسلام به شدت آن را نهی کرده است .

حضرت رسول r می فرمایند :

« به راستی خداوند انسان تندرست و بیکار را که نه به کار دنیا می پردازد و نه به کار آخرت ، دشمن می دارد. »[3] یکی از عوامل مهم کامیابی مردان بزرگ کار و کوشش مداوم بوده است . بیکاری آدمی را خسته و عاتل و باطل و ملول می کند ، بالعکس کار ، ولو اینکه بی نتیجه هم باشد ، آدمی را امیدوار و فعال می گرداند.

4- پرداختن به سخنان بیهوده

یکی از عواملی که موجب تضییع عمر می شود پرداختن به امور ( لایعنی ) است .

پیامبرگرامی اسلامr فرمودند :

« از نیکی مرد مسلمان ، دست برداشتن اوست از آنچه به کارش نیاید.»[4]

یعنی هرکه را غم دین و اسلام بود چون خواهد چیزی کند یا گوید ، بنگرد اگر در آن منفعتی بیند بکند و الّا گردش نگردد.

5- بازی

پرداختن به لهو و لعب و سرگرمی و بازیهایی که هیچ منافع عقلانی ندارند در اسلام نهی شده است .

امام علی u فرمودند :

« بدترین آنچه کــه ضایع کــرده شود در عمــر بازی است ؛ یعنی مشغــول شـدن به بازیها بلکه هرکاری که سودی بر آن مترتب نشود. »[5]