حوزه خدیجه کبری ( سلام الله عليها ) اصفهان

هر گفتار و كرداري كه از ديگران شنيده يا ديده مي شود بر دو قسم است :

1- خوبي يا بدي آن گفتار و كردار و درستي يا نادرستي نيت صاحب آن كار آشكار و يقيني باشد ، به طوري كه احتمال خلاف داده نشود ؛ مانند اينكه انسان به چشم خود ببيند ديگري را كه شيشه شرابي كه يقين دارد شرابست و با اختيارش آن را مي آشامد يا اينكه با ديگري از ظهر تا غروب باشد و او را از خواندن نماز يادآوري كند و نخواند و به طور كلي هرگاه زشتي گفتار و يا كردار و بدي نيت شخص آشكار شد و احتمال صحت اصلاً داده نشد، پس اگر دردل بدي آن شخص را جاي بدهد و به آن معتقد شود جايز و صحيح است .

2- گفتار يا كردار ديگري يا خوبي و زشتي آن يا خوبي و بدي نيتش هيچكدام يقيني نباشد و هر يك از خوبي و بدي احتمال داده شود ؛ مانند اينكه جماعتي بگويند فلاني فلان كار ناروا را كرده احتمال دارد درست گفته باشند چنانچه ممكن است اشتباه كرده باشند ، يا از شخص مغرضي اين خبر را شنيده باشند و باور كرده و خبر دهند و به طور كلي هر گفتار و كرداري كه از مسلماني ديده يا شنيده مي شود و احتمال درستي آن داده مي شود حمل كردن آن بر فساد و معتقد شدن به آن حرام است . و نيز مانند اينكه عبادتي مانند نماز ، روزه ، حج و انفاق ، از مسلماني ببيند و احتمال دهد كه از روي ريا و خودنمايي بوده ، چنانچه احتمال دهد كه از روي اخلاص وبه غرض خدائي به جا آورده است،پس اگر احتمال دوم را رها كند و به همان احتمال نخستين معتقد شود به مسلماني بدبين شده و آن حرام است. [1]

نوشته : زهره السادات حسيني