حوزه خدیجه کبری ( سلام الله عليها ) اصفهان

علاوه‌بر آثار دنيوي گناه اعم از ( جسمي، روحي و معنوي) آثار اخروي نيز وجود دارد كه در قيامت مايه‌ي رسوايي هستند چنان چه در قرآن آمده است : « يَوْمَ تُبْلَى السَّرَائِرُ »[1]

ترجمه: « روزي كه رازها فاش گردد»

موارد ي براي آثار گناه در آخرت در كتاب مقدس قرآن بيان شده است. از جمله: در سوره‌ي نمل آيه‌ي 90 بيان شده است كه: «وَمَنْ جاءَ بِالسَّيِّئَةِ فَكُبَّتْ وُجُوهُهُمْ فِي النَّارِ هَلْ تُجْزَوْنَ إِلاَّ ما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ‏»

ترجمه: « و آنان كه اعمال بدي انجام دهند به رو در آتش افكنده مي‌شوند آيا جز آن‌چه عمل كرديد خواهيد داشت؟»

و يا سوره‌ي جن آيه‌ي 23 نيزآمده است : «وَمَن يَعْصِ‌اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَإِنَّ لَهُ نَارَجَهَنَّمَ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا»

ترجمه: « و هر كس خدا و رسولش را نافرماني كند، آتش دوزخ از آن اواست در حالي كه جاودان در آن مي‌مانند»

از آثار سوء اخروي گناه، مي‌توان به دور گشتن از ابرار اشاره كرد[2]و بر اين اساس است كه مؤمنين اين چنين دعا مي‌كنند: «… وَ كَفِّرْ عَنّاسَيِّئاتَنا وَ تَوَّفَنا مَعَ الاَبْرارِ»

ترجمه:« … و بدي‌هاي ما را از ما بزداي و ما را در زمره‌ي نيكان بميران»

طرح تقاضاي همراهي با ابرار، بعد از درخواست آمرزش گناه، دلالت دارد بر اين كه گناه، مانعي در راه هم شأني و همراهي با ابرار است.[3]

لازم به ذكر است كه اثراتي كه در اين قسمت بيان شد، از باب نمونه و به طور مختصر بيان شده است.

اگر كسي اهل تصديق و باور نباشد، بلكه معارف دين را تكذيب كند و برخلاف آن‌ها عمل كند، راه براي انجام رذايل براي او به آساني باز مي‌شود و او به آساني و بدون هراس و پروا دست به گناه دراز مي‌كند، به آساني دروغ مي‌گويد و اين كيفر الهي است كه دامن‌گير او مي‌شود.[1]

تكرار گناه و مداومت آن موجب تيرگي و واژگوني قلب و مسخ انسان از حالت انسانيّت به حالت درنده‌خويي و حيوان صفتي مي‌گردد و همين باعث گناهان بزرگتر مي‌شود.[2]

يكي از آثار معنوي گناه، ايجاد پوچي و بي‌خاصيت شدن كارهاي نيك است كه در اصطلاح به آن حبط عمل مي‌گويند. يعني گناهكاران اگر كار خيري انجام دهند، بي‌نتيجه و بي‌پاداش مي‌گردد. در قرآن شانزده مرتبه سخن از «احباط » به ميان آمده است و با توجّه به مجموع آن‌ها چنين نتيجه گرفته مي‌شود كه گناهان بزرگي همچون كفر، شرك، تكذيب آيات الهي و انكار معاد، ارتداد و مخالفت با پيامبران موجب حبط است.[3]

خداوند در سوره‌ي محمد آيه 33 خطاب به مومنين مي‌فرمايد: « يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَلَا تُبْطِلُوا أَعْمَالَكُمْ »

ترجمه: « اي كساني كه ايمان آورده‌ايد، خدا را اطاعت كنيد و از پيامبر او فرمان بريد و اموال خود را تباه نكنيد.»

يكي‌ديگر ازآثار زيان‌بخش معنوي گناه اين‌است‌كه زمينه‌ي تسلط شيطان برآدمي را مهيا مي‌كند.[4]

چنان‌چه آيه شريفه مي‌فرمايد: «…. إِنَّا جَعَلْنَا الشَّيَاطِينَ أَوْلِيَاء لِلَّذِينَ لاَ يُؤْمِنُونَ »[5]

ترجمه: « …. ماشياطين را دوست آنان كه ايمان نمي‌آورند قرار داده ايم.»

از ديگر آثار سوء معنوي گناه اين است كه انسان را به سوي گناهان ديگر سوق مي‌دهد.[6]

خداوند علت كفر بني اسرائيل و كشتن پيامبران توسط آن‌ها را چنين بيان مي‌كند : « ذَلِكَ بِمَا عَصَواْ وَّكَانُواْ يَعْتَدُونَ »[7]

ترجمه: « اين بدان سبب است كه راه نافرماني و ستم‌كاري پيش گرفتند»

ارتكاب گناه در كاهش ايمان نيز نقش بسزايي دارد. به همين جهت، در قرآن و احاديث، توجّه ويژه‌اي به آن شده است. در متون و آثار اسلامي تصويري كه از نهاد اوليه و روح و جان انسان ارائه مي‌شود، پاك و بي‌آلايش مي‌باشد كه نور معرفت و ايمان در آن متجلي است و از آن به « فطرت الهي و توحيدي » تعبير شده است.[8]

 گناه ذاتاً داراي قباحت و زشتي است، اما آنچه كه مسلّم و غير قابل انكار است، تاثير شرايط در شدت و ضعف اين قباحت است ، چرا كه در برخي شرايط، حتي عرف هم برخي از گناهان را زشت‌تر مي‌داند مانند گناهي كه از شخص عالم سربزند و لذا در ادامه به برخي از اين شرايط پرداخته مي‌شود.

1-شرايط زماني

انسان بايد از هر چه كه خدا، انبياء و ائمه (ع) نهي كرده‌اند، در تمامي لحظات دور شود و حرام‌هاي بدني، مالي، اخلاقي و … را مرتكب نشود و در هيچ زماني خود را در معرض آن‌ها قرار ندهد ولي براي هر انسان مؤمني، واضح و مبرهن است كه خويشتنداري از گناهان در شرايط خاص زماني، ضرورت بيشتري پيدا مي‌كند و خود افراد هم متوجّه‌ مي‌شوند كه در اين زمان‌ها، ارتكاب گناه، سنگيني بيشتري دارد [1] . مانند گناه كردن در ماه مبارك رمضان و يا ماه‌هاي حرام[2] و ايام معلوم[3]و ايام معدود[4].

ادامه »

توجّه به عظمت خداوند و كثرت نعمت‌هايي كه حتي شمارش آن براي انسان ممكن نيست و در عين حال توجّه به ضعف و حقارت انسان، بهترين ملاكي است كه مي‌تواند ، قبح و زشتي و سنگيني گناه را براي ما آشكار سازد؛ چرا كه انسان گناهكار به صرف تحريك موقت غريزه‌اي از غرايز ، در مقابل عظمت خدا ايستاده و به تجرّي مي‌پردازد، در حالي كه در منطق انسان آگاه، بايد بهره‌برداري از غرايز به رهبري عقل و ايمان صورت گيرد و هر كجا عقل و ايمان غريزه را ممنوع شناخت، بايد اجتناب نمود تا به صورت گناه و معصيت در نيايد و هر كجا مجاز و آزاد دانست، بايد استفاده كرد.[1]

از بنده‌ي خدا كه در نعمت‌هاي خداوند غرق است، انتظار سرپيچي و طغيان نمي‌رود، زيرا عبد است و عبد بايد، كاملاً در اختيار مولا و آقاي خود باشد و حق تخلّف و نافرماني ندارد، مگر از راه عبوديت بيرون آيدكه ديگر كارش بسيار مشكل مي‌شود.[2]

ادامه »

1024x768 Document> Normal 0 false false false EN-US X-NONE AR-SA Styles DefLockedState="false” DefUnhideWhenUsed="true”
DefSemiHidden="true” DefQFormat="false” DefPriority="99″
LatentStyleCount="267″>
UnhideWhenUsed="false” QFormat="true” Name="heading 1″/>

�ا کسی طرح دوستی می ریزد و از این دوستی در زندگی بهره می برد ، طعم شیرین حیات را بهتر می چشد و از احساس غربت و تنهایی درمی آید .[1]

در کلمات حضرت علی (ع) نکته هایی بس آموزنده در این زمینه دیده می شود و مودت و دوستی ،  از نیازهای زندگی به شمار می رود . آن امام بزرگوار می فرماید :

« أَعْجَزُ النَّاسِ مَنْ عَجَزَ عَنِ اکْتِسابِ الِاخْوانِ، وَ أَعْجَزُ مِنْهُ مَنْ ضَيَّعَ مَنْ ظَفِرَ بِهِ مِنْهُمْ.»[2]

« ناتوان‏ترين مردم کسى است که در دوست يابى ناتوان است، و از او ناتوان‏تر آنکه دوستان خود را از دست بدهد.»

رابطه های خویشاوندی ، در کمک رسانی و غم زدایی و پشت گرمی هر فرد ، نقش مهمی ایفا می کند ، ولی گاهی دوستان همدل و باصفا ، بیش از خویشاوندان به یاری  می شتابند و پشتوانه و تکیه گاه و همدم می شوند. از این رو حضرت علی (ع) ، مهرورزی و دوستی را نوعی خویشاوندی و پیوند نزدیک و ثمــربخش می شمارد.[3]و نـداشتن دوست یــا از دست دادن دوست را غــریب روح می داند:

« الغریب من لم یکن له حبیب »[4] «غریب ، کسی است که دوستی ندارد.»

آن چه انسان را به دیگری پیوند می دهد ، ارتباط روحی و محبت قلبی و احساس دوستی است . اگر این حس وجود داشته باشد ، چه بسا افراد دور ، از نزدیکان و فامیل ، نزدیکتر باشند و اگر نباشند ، فامیل ها و خویشاوندان ، دورتر از غریبه ها می شوند تأکید امیرالمومنین (ع) بر حفظ دوستان و نگه داشتن رابطه های دوستانه ، برای تقویت همین انرژی روحی و صفای زندگی است ، چرا که از دست دادن دوستان ، نوعی غربت و تنهایی و بی پناهی است :

«فَقْدُ ‏الْأَحِبَّةِ ‏غُرْبَةٌ.»[5]

به همین خاطر ، انسان های بی دوست و همدم ، دچــار افسردگی و خمــودی می شونـد و در

«احساس تنهایی » می پوسند ، یا دچار « دوست نمایان فریبنده » می شوند و زیان نمی بینند. [6] 

نوشته : سعيده زارع هرندي