مفاسد جسمي حسد
حسد اثرات بسيار نامطلوبي روي جسم و سلامت انسان مي گذارد ، و افراد حسود معمولاً افرادي رنجور و از نظر اعصاب و دستگاههاي مختلف بدن غالباً ناراحت و بيمارند ، زيرا امروز اين حقيقت مسلّم شده كه بيماريهاي جسماني در بسياري از موارد عامل رواني دارند ، و در طب امروز بحثهاي مشروحي تحت عنوان بيماريهاي « روان تني » ديده مي شود كه به اين قسمت از بيماريها اختصاص دارد . [1]
امام علي – عليه السلام – مي فرمايد : « صحّه الجسد ، من قلّه الحسد [2] ؛ سلامت تن در دوري از حسادت است . »
>
يعني از موجبات سلامتي بدن ؛ نداشتن يا كم داشتن حسد است .
سرّ طبيعي آن ، اين است كه نفس آدمي صدها كار بايد انجام دهد كه يك رشته از آن ادارة بدن و حفظ قواي آن است . پس اگر آدمي حالت حسد داشته باشد حواسش در محسودش هست . نفسش به آن سرگرم و ناراحت است لذا در ساير شئون ، كمبود پيدا مي كند حتي در هضم غذا تأثير مي گذارد . [3]
امام علي – عليه السلام – در يك جا به زيانهاي جسمي حسد اشاره مي فرمايد : « العجب لغفله الحسّاد عن سلامه الاجساد [4] ؛ جاي شگفت است كه حسودان از سلامتي تن خود غفلت
دارند . »
يكي از دانشمندان مي گويد :
حسادت ، اندوه ، احساسات روحي ناموافق را از مغزتان برانيد . اينها شيطانهاي روحي هستند . فقط به بر هم زدن نظم دماغي [5] اكتفا نمي كنند بلكه ماية رشد سلولهاي مسموم در بدن
مي شوند و در نتيجه ماية ضرر جسمي نيز مي گردند ، مانع جريان خون مي شوند ، با سمومي كه توليد مي كنند سلسله اعصاب را ضعيف مي سازند و لطمه جبران ناپذيري به نشاط جسم و روح
مي زنند ، اميد را از ميان مي برند ، هدفهاي عالي را نابود مي سازند و سطح استعداد مغز را پايين
مي آورند . آنها را بايد از زندگي راند ، دشمن خوني خويش تلقي كرد و در نقطه اي دور از زندگي زنداني ساخت ، كسي كه به اين نتيجه برسد خواهد ديد كه اراده اش بيشتر مي شود و در ساية قدرت اراده اي كسب مي كند كه به وسيلة آن بر تمام مشكلات فايق مي گردد . » [6]
حسد در ميان رذائل اخلاقي از محركهاي زيانبار دروني است كه آدمي را در دام خطرهاي فراوان جسمي و روحي گرفتار مي كند .
غصه ، اندوه ، رنج ، پريدگي رنگ ، به هم خوردن ضربان قلب ، لاغري ، زخم معده ،
تشنّج ، ضعف اعصاب ، كشتن ، خودكشي و … پاسخ هايي است كه انسان در برابر اين محرّك از خود بروز مي دهد . [7]
امام علي – عليه السلام – مي فرمايد : « كما انّ الصدأ يأكل الحديد حتّي يفنيه كذلك الحسد يكمد الجسد حتّي يفنيه [8] ؛ چنانكه چرك آهن را مي خورد تا آن را فاني مي گرداند ، آنچنان رشك رنگ بدن را متغير مي سازد و صفاي آن را مي برد تا اينكه آن را لاغر مي سازد و بيمار مي گرداند ، بيماريي كه براي آن بهبود نباشد . »
آن حضرت در حديثي ديگر مي فرمايد : « الحسد لا يجلب الّا مضره و غيظاً يوهن قلبك و يمرض جسمك [9] ؛ حسد جز زيان و ناراحتي كه موجب ضعف قلب و بيماري جسمي مي شود چيز ديگري به دنبال ندارد . »
[1] ناصر ، مكارم شيرازي و ديگران ، تفسير نمونه ، ج 3 ، ص 424 .
[2] نهج البلاغه ، ترجمة استاد محمد ، دشتي ، حكمت 256 ، ص 682 و محمد ، محمدي ري شهري ، ميزان الحكمه، مترجم : حميدرضا ، شيخي ، ج 3 ، ص 1188 ، ش 3950 .
[3] سيد عبدالحسين ، دستغيب ، اخلاق اسلامي ، ص 115 .
[4] محمد ، محمدي ري شهري ، همان ، ص 1188 ، ش 3949 .
[5] دماغ : مغز سر ، ماده نرم و خاكستري كه در ميان جمجمه قرار دارد .
[6] سيد مجتبي ، موسوي لاري ، بررسي مشكلات اخلاقي و رواني ، ص 105 .
[7] حسين ، انصاريان ، فروغي از تربيت اسلامي ، ص 177 .
[8] عبدالواحد بن محمد ، تميمي آمدي ، غررالحكم و دررالكلم ، شرح : جمال الدين محمد ، خوانساري ، ج 4 ،
ص 624 .
[9] محمد ، محمدي ري شهري ، همان ، ص 1188 ، ش 3951 .
نوشته : مرضيه صادقي