حوزه خدیجه کبری ( سلام الله عليها ) اصفهان

نماز جماعت در واقع خود به عنوان يك جماعت و سازمان اجتماعي محسوب مي شود. جماعتي كه در سازماندهي يك جامعه مؤثر بوده و پديد آورندة جمعيت و گروه است كه از اقشار و طبقات مختلفي تشكيل شده است جالب است كه نوعي گرد هم آيي است كه در آن تفاخر وجود ندارد. «نوعي حضور و غياب بي تشريفات است و بهترين راه شناسايي افراد
مي باشد. بهترين و پاكترين و كم خرج ترين اجتماعات دنيا است و نوعي ديد و بازديد جسماني و آگاهي از مشكلات و نيازهاي يكديگر و زمينه ساز تعاون اجتماعي بين آحاد مسلمين است.»[1]

ادامه »

خداوند به حقوق مادي افراد بيشتر از حقوق معنوي آنها توجه كرده است و بالاخص در رابطه با نماز به اين حقوق مادي بيشتر توجه شده است، زيرا حقوق مادي بيشتر از حقوق معنوي در جامعه مشهود مي باشد و عدم رعايت اين حقوق عين ظلم و ستم است و رعايت آنها عين عدالت مي باشد و نيز چون طبيعت انسان حريص مي باشد، اداء حقوق مادي برايش خيلي مشكل تر است تا اداء حقوق معنوي. يكي از حقوقي كه خداوند اداء آن را واجب كرده است و براي تضمين اداء آن شرط قبولي نماز را گذاشته است و نيز بطور مكرر آن را همپاي برپايي نماز دانسته است وجوهات شرعي مثل خمس و زكات مي باشد.

خداوند در قرآن كريم از مجموع 79 بار كه كلمة صلوة را آورده است 20 مورد پس از آن زكات را يادآوري كرده است كه بيان كننده اين است كه نمازگزار واقعي نسبت به اداء زكات كوتاهي ننمايد. در اصل، نماز با زكات عجين شده است يعني حق الله با حق الناس با هم آميخته گشته اند. هم چنين به صورت مستقيم از حضرت علي u نقل شده است:

«لا يُقبِلُ اللهُ الصَّلوةَ مِمَّن مَنَعَ الزَّكوةَ » يعني: «نماز كسي كه زكاتش را نمي دهد قبول نيست.» [1] به طور غيرمستقيم نيز زكات در صحّت نماز دخالت دارد چون پولي را كه بابت لباس و مكان نمازگزار مصرف مي شود بايد كاملاً حلال باشد وگرنه نماز با آن لباس و در آن مكان صحيح نمي باشد. حال براي برقراري اين شرايط بايد نمازگزار وجوهات شرعي را پرداخت كند تا پول به دست آمده حلال باشد و لباسي كه با آن خريده مي شود مباح باشد. اگر به مصارف زكات نگاهي اجمالي بيندازيم، فقير و مسكين و در راه مانده را جزء اولين كساني
مي بينيم كه حق استفاده از زكات را دارند. بنابراين خداوند متعال با قرار دادن شرايطي براي قبول نماز با روشي بسيار لطيف گونه و ايجاد اميد و آرزو براي ترك يك چيز براي رسيدن به بهتر آن حقوق اجتماعي افراد را گرفته و به آنها مي دهد در اين گونه اداي حق چون كه با مسائل مذهبي و معنوي عجين شده است، هيچ گونه حرج و مرج و سختي براي اداء كننده حق بوجود نمي آيد، زيرا اداء كننده حق الناس مي داند كه اين دستور پروردگار است و مي داند با گذشتن از اين حق به بهتر و كاملتر آن در دنياي ديگر و تا ابد نايل مي شود و با ايجاد اين احساس در درون افراد خود با ميل و رغبت حقوق مردم و وجوهات شرعي را مي پردازد. [2]

نماز در تمام اركان زندگي ما نقش دارد. بنابراين براي تمام اين امور زيربنايي جامعه و الگوي رفتار يا هنجار و قانون وضع مي كند. افراد نيز خود را با اين قوانين هماهنگ مي كنند. در نتيجه جامعه اي خواهيم داشت سالم (به شرطي كه افراد نماز را بدرستي بخوانند نه براي رفع مسئوليت) و اين امر خود منجر به اصلاح افراد به عنوان خشت و آجر زير بنايي اين جامعه
مي شود. وقتي افراد اصلاح شوند، جامعه اصلاح مي شود. يعني از دو سمت، ابتدا با طرح قوانين موجب اصلاح جامعه شده كه اصلاح جامعه خود افراد تحت نظر و پوشش خود را اصلاح
مي كند، و از سوي ديگر با اصلاح تك تك افراد موجب اصلاح خانواده، گروه، كوچه، خيابان، شهر و جامعه مي شود و قرآن نيز بر اين امر صراحت دارد:

«إِنّا لا نُضيعُ أَجرَ المُصلِحينَ» ، «ما پاداش اصلاح طلبان را ضايع نمي كنيم.» [1] نمازهاي جماعت فرد را از فردگرايي، انزوا و گوشه گيري خارج كرده و از طرف ديگر وادار مي كند كه با غرور و خودخواهي مبارزه كند و از اين طريق او را وارد جامعه نموده و عضوي فعال از جامعه درست مي كند و فردي كه وارد جامعه شد جهت اعتلاي آن مي كوشد.

عبادت به عنوان عامل سازنده فرد و جامعه است. عبادت و توجه به خدا و پرستش او چون همراه با ناديده گرفتن هوسها و تمايلات و تفاخر نداشتن نسبت به نژاد و لباس و زمان و زمين و شهر است و انس گرفتن با خدا و دل بستن به بي نهايت قدرت و كمال و تشكر از صاحب نعمت است، اين مسائل در ساختن فكر و زندگي فردي و اجتماعي مردم نقش دارد و عبادت، حركت در مسير مستقيم الهي است. عبادت هم انسان را به صورت فردي از پيروي هوسها و گناهان و شيطان نجات مي دهد و هم يك جامعة عابد خدا را مي پرستند و از پرستش طاغوتها و ستمگران و ابرقدرتها آزاد مي شوند. عبادت هم فردساز است و هم جامعه ساز. فساد جوامع بيشتر از گرايش به عبوديت و پرستش غيرخدا سرچشمه و ريشه مي گيرد.

ادامه »

يكي از آثار و ويژگي هاي نماز پيوند دادن من به ما يا به تعبيري ديگر پيوند دادن فرد به جمع است. يعني ماهيت نماز طوري است كه من راستين و حقيقي و ايده آل و سالم فرد را از من دروغين و عوضي او و هم چنين از دايره تنگ و بسته زندگي معمولي و روزمره او و اعمال و روابط انفرادي و شخصي و لذت پرستي، فردي اش نجات مي بخشد و به زندگي و حيات و فلسفه بودن او، روح جمعي و نوع خواهي و ديگرخواهي مي دهد. و نمي گذارد كه انسان در زندگي فردي اش با هدف قرار دادن خويش، همچون كرم ابريشمي شود كه خويشتن را با تار و پودهاي تنيده به دست خويش زنداني و اسير كند و از دنياي بيرون از خويش و از جامعه و تاريخ و زمان و مكان و اجتماع خويش بي خبر و غافل بماند. [1]

ادامه »